Сатрлар/Таблица Ўзбек мумтоз адабиёти
Заҳириддин Муҳаммад Бобур. Ғазаллар
* * * Не кўрай тўбони* қадди* хушхироминг борида?! Не қилай сунбулни* хатти* мушкфоминг* борида?! Ким Хизр суйин оғизлағай лабингнинг қошида? Ким Масиҳ алфозидин* дегай каломинг борида?! Ошиқингни давлати васлинг…
Заҳириддин Муҳаммад Бобур. Туюқлар
Васлдин сўз дерга йўқ ёро манга, Ҳажр аро раҳм айлагил, ёро, манга. Ўқунг этти кўп ёмон ёро манга, Мархами лутфунг била ёро манга. * * * Улки, ҳар кўзи ғазоли…
Заҳириддин Муҳаммад Бобур. Қитъалар
Эй аларким, бу Ҳинд кишваридин Бордингиз англаб ўзга ранжу алам. Кобулу хуш ҳавосини соғиниб, Ҳинддин гарм бордингиз ул дам. Кўрдингиз — топтингиз экин анда Ишрату айш бирла нозу ниам? Биз…
Заҳириддин Муҳаммад Бобур. Маснавийлар
Сабо, ул гул ҳаримиға гузар қил, Менинг ҳолимдин ул гулга хабар қил. Саломим еткур ул ороми жонға, Яна мундоқ дегил ул дилситонға: «Юзунгни кўрсатиб, кўнглумни олдинг, Олиб кўнглумни, кўздин мени…
Алишер Навоий. Мухаммаслар
1 Шарбати «юҳйил-изом» эрни майи нобиндадур, Сурайи «ваш-шамс» тафсири юзи бобиндадур, Шарҳи «мозоғал-басар» наргислари хобиндадур, Лайлатул-меърожнинг шарҳи сочи тобиндадур, Қоба қавсайн иттиҳоди қоши меҳробиндадур. Эй, қади тўбидин ортуқ, юзи ризвондин…
Алишер Навоий. Қитъалар
1 Ҳақ зотиға биравки хирад бирла фикр этар, Отин эл ичра оқилу фарзона айлабон. Миқдорини тенгиз суйининг истар англамоқ, Лекин ҳубоб жомини паймона айлабон. 2 Муҳаммади арабий шаъни ондин аъзам…
Алишер Навоий. Рубоийлар
1 Субҳоналлоҳу холиқи зул-мажду ало, Ким андин эрур тўла хало бирла мало, Гар меҳр анинг мисли дегайлар уқало, Меҳр оллида зарра янглиғ ўлғай масало. 2 Кўк пўяву сайр ила талабгор…
Алишер Навоий. Луғзлар
1 ҚАЛАМ Не лўлидурки, чун ҳангома тутса, Қадам боштин қилиб тортар навозир. Бошин кескандин ортиб анга таҳрик, Тилин ёрғандин ўлуб анга таҳрир. Қаро сувға бошин юз ғўта берса, Тўлар оғзию…
Алишер Навоий. Туюқлар
1 Ё раб, ул шаҳду шакар ё лабдурур, Ё магар шаҳду шакар ёлабдурур. Жонима пайваста новак отқали Ғамза ўқин қошиға ёлабдурур. 2 Жавр ўқин жонимға соқий ёзмади, Васл жомидин хуморим…
Заҳириддин Муҳаммад Бобур. Фардлар
Ҳолимни санга айтиб, хажр ўтиға ўртондим, Эй ёр, ямон қилдим, ҳар неки дедим — ёндим. * * * Санбўса сенинг кўнглунг гар истаса, андоқ қил, Санбўса керак бўлса, сан бўса…
Бобораҳим Машраб. Ғазал
* * * Эй менинг нозик ниҳол ороми жоним, қайдасан, Бу кўнгул бўстонида ғунча даҳоним, қайдасан? Неча йиллар бу кўнгул муштоқ эрур дийдоринга, Ўргулай, эй дилбари ширин забоним, қайдасан? Айрилиб…
Алишер Навоий ҳикматлари
Йигитликда йиғ илмнинг махзани, Қарилик чоғи сарф қилғил ани. * * * Сен агар тарки тамаъ қилсанг, улуғ ишдур буким, Олам аҳли барча бўлғай бир тараф, сен бир тараф. *…
Муҳаммад Ризо Огаҳий. Ғазаллар
*** Бу оқшом маҳвашим рухсори ой бирла талошибдур, Эмас анжум фалак аҳли очиб кўзлар қарошибдур. Бир учқундур қуёш ул маҳлиқо рухсори ўтидин, Шафақ эрмас, фалак домониға ул ўт тутошибдур. Дема…
Ҳамиджон Ҳамидий. Султон ва Шайх
Ҳиндистоннинг Қалонжар вилоятининг ўрдоҳи Нанда қўрғони жангсиз таслим бўлгач, Султон Маҳмуд Ғазнавийнинг обрўси янада ошиб кетди: у пойтахтга уч юз жангари фил, ҳисобсиз инъом-эҳсон, бойлик билан қайтди. Қон тўкмай, ҳеч…
Эргаш Очилов. Ҳайрат олами
Мутафаккир шоир Навоий оллоҳ ва олам, олам ва одам, ҳаёт моҳиятию инсон умрининг мазмуни ҳақида кенг ва теран мулоҳаза юритган. Барча даврлар ва замонлар учун етук донишманд ҳисобланган Навоийнинг бадиият…
Заҳириддин Муҳаммад Бобур. Ғазал
* * * Жамолинг васфини, эй ой, неча элдин эшитгаймен, Не кун бўлғай висолингға мен-э, дилхаста етгаймен. Тараҳҳум юзидин юзунгни кўрмакка буюрғайсен, Хуш улким, оразингни кўргамен, сўзунг эшитгаймен. Итингдурмен, сочинг…
Исҳоқхон Ибрат (1861-1937)
Ибрат (тахаллуси; асл исм-шарифи Исҳоқхон Жунайдуллахўжа ўғли) (1861, — Наманган вилояти Тўрақўрғон тумани — 1937, Андижон) — ўзбек маърифатпарвари, шоир. Қўқондаги Муҳаммад Сиддиқ Тунқотар мадрасасида ўқиган (1878—86). 1887—92 йилларда Истанбул,…
Нозимахоним (1870-1924)
Нозимахоним (1870 – Тошкент — 1924) — шоира. Ўзбек аёллари орасидан чиққан биринчи журналист-публицист. Татар, араб ва форс тилларини ўрганган. Оренбург ва Қозонда чиқиб турган матбуотни мунтазам кузатиб борган. Европа…
Фақирий (1880-1925)
Фақирий (тахаллуси; асл исм-шарифи Абдураззоқ Абдужаббор ўғли) (1880 — Хива яқинидаги Бўзхона қишлоғи — 1925) — шоир, хаттот ва наққош. Хивадаги Оллоқулихон мадрасасида ўқиган. Шарқ мумтоз адабиётини ўрганиб, ўзи ҳам…
Абдураззоқ Бимий (1850-1926)
Бимий 1850 йили Андижоннинг қишлоғида замонасининг ўқимишли оиласида туғилди. Ёшлигидан илм-фанга зўр ҳавас қўйган Абдураззоқ ўзбек, форс ва араб тилларини, шунингдек, классик мусиқа, хаттотлик илмини ҳам қунт билан ўрганади. Бимий…
